ZAGORKA GRAHOVAC OTKRIVA O ‘REVIZORSKIM IZVJEŠTAJIMA’ U RS-u: “Dodikova vlast obesmislila još jednu instituciju koja se pravi da ne vidi korupciju”
“Godišnji revizorski izvještaj Glavne službe za reviziju javnog sektora Republike Srpske bi trebao da bude stub finansijske odgovornosti i temelj borbe protiv zloupotreba, a ovaj dokument je umjesto toga postao paravan za prikrivanje stvarnosti”, rekla je za “Slobodnu Bosnu” poslanica Liste za pravdu i red u NSRS Zagorka Grahovac nakon jučerašnje sjednice Narodne skupštine RS koja je bila posvećena Izvještaju glavne službe za reviziju javnog sektora RS.
Izvještaj, kaže naša sagovornica, ne odražava stanje u javnim finansijama nego stanje u instituciji koja je izgubila hrabrost, izgubila nezavisnost i smisao svog postojanja. On se ne može smatrati izvještajem o reviziji nego statističkim alibijem kojim se vlast oslobađa odgovornosti.
“Revizija koja je stvorena da bude korektiv vlasti, pretvorila se u instituciju koja kada vidi problem samo okrene glavu. U izvještajnom periodu provedeno je 90 revizija i izraženo 180 mišljenja – 34 pozitivna, 54 s rezervom, jedno negativno i jedno uzdržano. Prema toj slici, reklo bi se da u Republici Srpskoj gotovo sve institucije posluju uzorno, transparentno, bez greške i bez ijedne sumnje na zloupotrebu.
GOMILANJE DUGOVA
Ali svi znamo da to nije istina. Znamo da lokalne zajednice gomilaju dugove, da javna preduzeća posluju netransparentno, da tenderi često imaju “unaprijed poznate pobjednike”, i da se stotine ranijih preporuka revizije ponavljaju svake godine – a efekta nema. Revizija to više ne naziva problemom. Danas se nepravilnost zove “tehnička greška”. Sistematski propust postaje “potreba za unapređenjem evidencija”, a nepoštovanje zakona prekršteno je u “nedostatak administrativne discipline”. Revizija više ne kontroliše – ona amortizuje. Umjesto da bude korektiv vlasti, ona postaje tampon zona između građana i vlasti”, kaže Grahovac.
Zanimljivo je da su mišljenja “s rezervom” u RS postala svojevrsna zamjena za negativna mišljenja, a “pozitivna mišljenja” – poklon institucijama koje godinama ignorišu preporuke. Također, u izvještaju nema nijednog slučaja nazvanog “korupcija” ili “zloupotreba službenog položaja”, jer to ne odgovara SNSD-u. Sva “kritika” je svedena na “opšte preporuke” i “potrebu za unapređenjem”, o čemu Grahovac kaže:
“U vrijeme Boška Čeke, Glavna služba za reviziju bila je institucija koja je izazivala respekt. Njegovi izvještaji su otvarali, a ne zatvarali afere. Bio je napadan, ali poštovan, jer je revizija tada imala integritet. Danas, na čelu revizije imamo Jovu Radukića, čovjeka koji je na to mjesto došao direktno sa pozicije pomoćnika ministra finansija, dakle direktno iz sistema koji bi trebalo da kontroliše. To nije samo sukob interesa – to je institucionalna perverzija. To je simbol urušavanja profesionalnih standarda i zamjena nezavisnosti političkom podobnošću. A kada mu je istekao mandat, gospodin Radukić nije otišao – samo je zamijenio mjesto sa svojom dotadašnjom zamjenicom, Božanom Trninić. Ona sada formalno nosi titulu glavnog revizora, a on zamjenika, ali se suštinski ništa nije promijenilo. Zahvaljujući toj administrativnoj akrobaciji, zaobišli su ograničenje reizbora i zadržali potpunu kontrolu nad institucijom.”
No, to sve nije spriječilo da vlast “nagradi” sastavljače izvještaja s ogromnim platama:
“Revizor ima platu od preko 13 hiljada maraka, njegov zamjenik preko 12 hiljada, plus dodaci, naknade, putni troškovi i otpremnine. Ukupno, više od 30 hiljada maraka mjesečno za instituciju koja ne vidi korupciju, ne prepoznaje manipulaciju i kriminal, koja ne preduzima ništa. Umjesto da otkriva zloupotrebe revizija ih zataškava tako da to nije plata za veliku odgovornost nego nagrada za tišinu i poslušnost. Preporuke niko ne provodi i – nikome ništa”, šokirana je naša sagovornica.
“KAMILICA” IZVJEŠTAJI
No, ni ovakvi “kamilica” izvještaji ne donose rezultate o čemu svjedoči podatak stepen realizacije preporuka samo 50 posto. Dakle, polovina preporuka iz prethodnih godina nije provedena.
“Revizija konstatuje isto iz godine u godinu – “određeni broj preporuka nije realizovan”. Ali poslije toga – nema sankcija, nema izvještaja o odgovornosti, nema poziva institucijama da objasne zašto nisu postupile po nalazima. Revizija bilježi, ali ne djeluje, a bez mehanizma kontrole provođenja preporuka, revizija postaje kozmetika demokratije.
Revizija je osnovni mehanizam kontrole javnog novca. Ako je ona kompromitovana, kompromitovan je cijeli sistem. Bilo bi krajnje vrijeme da se preispita njen rad i uvede mehanizam obavezne provedbe preporuka kao i revizija revizije – nadzor nad institucijom koja je zaboravila da i sama podliježe odgovornosti. Revizija se mora vratiti zakonu, istini i građanima koji je plaćaju. Ne treba nam revizija koja piše po diktatu, nego revizija koja se usuđuje da kaže – ko troši, kako troši i ko treba da odgovara”, zaključuje u razgovoru za “Slobodnu Bosnu” Zagorka Grahovac, poslanica Liste za pravdu i red u NSRS.
